Eskohitza → Aipagarriak → Anglizismoak
Data: 2008-06-11
Iturria: Iñaki Irazabalbeitia (Unibertsitatea.net)
Derradan abiatzeko ez nagoela mailegu linguistikoen kontra, aitzitik,
oso beharrezkoak ikusten ditudala ezein hizkuntza biziberritzeko.
Hizkuntzek bizidunok airea bezala behar dituzte maileguak bizirauteko.
Munduan ez hizkuntza inportanterik mailegurik ez duenik. Ingelesa bera
lekuko. Lingua franca izanik ere antzinako lingua franca izan zen latinaren maileguz josita dago ingeles hiztegia.
Ez
naiz beraz anglizismoen kontrakoa. Espontsor, spin, marketing, flim,
errugbi eta enparauak entzuten ditudanean ez zaizkit belarriak zulatzen
edota hizkuntza-senaren gunea asaldatzen. Natural-natural hartzen ditut.
Badira, hala ere, beste anglizismo batzuk nire onetik ateratzen nautenak. Basque Team izan da horietako atzena. Euskadi Kirola Fundazioak EAEko eliteko kirolariak diruz laguntzeko ekimen moduan abiatu du Basque Team hori. Soka berekoak dira Bilbao Exhibition Centre, Topic (Tolosa Puppet International Centre), DIPC (Donostia International Physics Centre)
eta beste batzuk. Ez dut entenditzen ingelesera jo behar hori. Sobra
ere, nazioarteko kutsu homologatua damaio horrek. Uler dezaket
partikular batek horrelakoak egitea modak edo bultzatuta. Hor ditugu
hamaika taberna eta negozioen izenak lekuko. Ulertezina iruditzen zait
erakunde publikoek edo para-publikoek hori egitea eta bide batez, herri
honen marka den euskara estaltzea. Erakunde publikoetako ordezkariak
dira lehenak euskal izaerak gauza eta produktuei balio erantsia ematen
diela aldarrikatzen. Praktika batzuk gero! Garai bateko
sasi-ilustratuen konplexu bera al dute?
Horrelakoak gure herrian
bakarrik gerta zitezkeela uste nuen. Tamalez gaitza zabalduagoa dago.
Maiatzean Berlinera joateko parada izan nuen eta Mallorkan zehar eraman
ninduen hegaldi luzean abioi-konpainiaren aldizkarian nire uste
okerretik atera ninduen artikulua aurkitu nuen. Kexu zen gure idazlea
alemana zentzurik gabeko anglisizmoz betetzen ari zirela. Horren
adibide moduan Deutsche Bahn Alemaniako trenbide-konpainia (hango RENFE) jartzen zuen. Artikulugilea kexu zen, ticket, Service Point edo Surf & Rail modukoak usatzen dituela konpainiak jatorrizko berba alemanen ordez.
Munduko beste inon horrelako anglomania ez zuela ezagutzen gaineratzen
zuen.
Alemanaren defentsa egiteaz landara, ulergarritasunaren
bandera haizatzen zuen. Alemanen % 60k ingelesik egiteko gai ez denez
mezu horiek ez dituela ulertuko azpimarratzen zuen. Bestalde, erasten
zuen gainerako % 40aren zatirik handienaren ingeles-mailak nekez
gainditzen zuela turismoan aritzeko edo diskoan ligatzeko behar dena.
Berak emandako datuen arabera alemanen % 10a soilik da gai ingelesez
eroso aritzeko.
Datu hori ere gogoetarako bada, Europa
zentraleko eta iparraldeko estatuetan ingelesaren ezagutza-maila eredu
moduan jartzen direnean gure artean. Antza denez, han eta hemen
txakurrak oin hutsik!